Krytyka

Naturą kadru, postaci, regułą komiksowych opowieści bywa uproszczenie, wyjaskrawienie, wyrazistość stron nieuchronnego konfliktu, alegoryczność – wszystko oczywiście jakoś odnoszące się do rzeczywistości, jak w kabarecie czy w aluzyjnej science fiction. Tym samym, znów jak kabaret, pozostaje komiks formalną grą, toczoną podług określonych reguł, które, jak wszystko w sztuce, podlega zmianie, doskonaleniu, kontestacji.

Każdy komiks jest fantastyczny to zbiór tekstów legendarnego Macieja Parowskiego na temat IX Muzy. Od pierwszych esejów ambitnego publicysty, poprzez zaangażowane teksty w obronie komiksu, po wspomnienia redaktora i autora, wywiady, felietony i recenzje, w tym niepublikowane.

W oczach Parowskiego komiks to pełnoprawny przedstawiciel sztuki, ambitny i autentyczny, mieszający popkulturę z kulturą wysoką. Teksty pisane na przestrzeni lat odzwierciedlają przemiany w podejściu do komiksu w Polsce a liczne odniesienia do dzieł artystycznych powodują, iż książka jest zarówno zapisem historii, jak i zmian w kulturze ostatnich czterdziestu lat.

Maciej Parowski (1946-2019) człowiek-orkiestra: pisarz, redaktor, scenarzysta, krytyk, recenzent. Debiutował pod koniec lat 60. Drukował w „Życiu Warszawy”, „Politechniku”, „Razem” i innych pismach. Wieloletni redaktor literatury polskiej w miesięczniku „Fantastyka” i „Nowa Fantastyka”, także redaktor naczelny. Twórca kwartalnika „Czas Fantastyki”. Wybrane książki: Bez dubbingu (1978 felietony), Twarzą ku ziemi (1982 powieść), Burza (2009 powieść), Małpy Pana Boga tom 1 i 2 (2011-2013 krytyka). Na polu komiksu aktywny od początku lat 70. najpierw jako publicysta. W 1982 roku wspólnie z Jackiem Rodkiem (współscenarzysta) i Bogusławem Polchem (rysunki) stworzył Funky'ego Kovala, najlepszy polski komiks SF. Zaadaptował opowiadania o wiedźminie (również z Polchem), współpracował ponadto z Krzysztofem Gawronkiewiczem, Tomaszem Niewiadomskim i Jackiem Skrzydlewskim. Redagował magazyny „Komiks-Fantastyka” i „CDN”. Wielokrotnie nagradzany. W 2006 roku otrzymał doktorat humoris causa, czyli nagrodę im. Papcia Chmiela, rok później został nagrodzony srebrnym medalem „Gloria Artis”.

Wizjoner, redaktor, bojownik o kulturę. Maciej Parowski był w Polsce jednym z pierwszych znawców kultury popularnej, który już pół wieku temu bronił fantastycznej literatury, komiksu i kina.

To on był akuszerem cyklu o wiedźminie Geralcie Andrzeja Sapkowskiego. To on skontaktował ze sobą Jacka Dukaja i Tomka Bagińskiego, wskutek czego powstała nominowana do Oscara animowana Katedra. To on, jako redaktor kultowej „Fantastyki” i „Nowej Fantastyki”, wychowywał całe pokolenia kolejnych twórców i czytelników.

Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów to dwutomowy, okraszony licznymi zdjęciami zbiór esejów i rozmów traktujących o stanie gatunku, a przede wszystkim blisko dwieście portretów krytycznych i anegdot o twórcach, którzy w latach 1982–2012 zmieniali oblicze polskiej fantastyki.

„Jacek Dukaj i Krzysztof Bartnicki należą do tych poszukiwaczy czy kabalistów literatury, którzy zaczynali w „NF”, a potem wędrowali poza dostępne mi horyzonty. Poznaję się na ich literackich pierwocinach, zdobywam sympatię, nawet wdzięczność, potem wpadam w panikę, bo nie nadążam, a oni odruchowo dalej traktują mnie jak swego. Jestem niczym kwoka, której los pozwolił wysiedzieć łabędzie jaja, a która teraz wędruje nieszczęsna brzegiem jeziora pełna zgryzoty i zachwytu nad tym, co wyprawia jej przybrane potomstwo na przestworze wód”.
Maciej Parowski

Wizjoner, redaktor, bojownik o kulturę. Maciej Parowski był w Polsce jednym z pierwszych znawców kultury popularnej, który już pół wieku temu bronił fantastycznej literatury, komiksu i kina.

To on był akuszerem cyklu o wiedźminie Geralcie Andrzeja Sapkowskiego. To on skontaktował ze sobą Jacka Dukaja i Tomka Bagińskiego, wskutek czego powstała nominowana do Oscara animowana Katedra. To on, jako redaktor kultowej „Fantastyki” i „Nowej Fantastyki”, wychowywał całe pokolenia kolejnych twórców i czytelników.

Wasz cyrk, moje małpy. Chronologiczny alfabet moich autorów to dwutomowy, okraszony licznymi zdjęciami zbiór esejów i rozmów traktujących o stanie gatunku, a przede wszystkim blisko dwieście portretów krytycznych i anegdot o twórcach, którzy w latach 1982–2012 zmieniali oblicze polskiej fantastyki.

„Jacek Dukaj i Krzysztof Bartnicki należą do tych poszukiwaczy czy kabalistów literatury, którzy zaczynali w „NF”, a potem wędrowali poza dostępne mi horyzonty. Poznaję się na ich literackich pierwocinach, zdobywam sympatię, nawet wdzięczność, potem wpadam w panikę, bo nie nadążam, a oni odruchowo dalej traktują mnie jak swego. Jestem niczym kwoka, której los pozwolił wysiedzieć łabędzie jaja, a która teraz wędruje nieszczęsna brzegiem jeziora pełna zgryzoty i zachwytu nad tym, co wyprawia jej przybrane potomstwo na przestworze wód”.
Maciej Parowski

Rozszerzone wydanie Czasu fantastyki, pracy krytycznej Macieja Parowskiego, obejmujące boom polskiej fantastyki w latach 80. Wydanie rozszerzone o siódmy rozdział, będący zapisem kilku dyskusji redakcyjnych miesięcznika "Fantastyka". Książka zawiera kilkadziesiąt unikalnych fotografii dokumentujących dzieje polskiej fantastyki.

„Czas fantastyki” otwiera znakomicie i z polotem napisany rozdział „Fantaści nadchodzą”, pełniący tu funkcję obszernego wstępu. W nim to Autor przedstawia się jako zaangażowany uczestnik ruchu („jestem jednym z nich”). Charakteryzuje całą książkę, ujawnia swój autorski zamiar. Na podkreślenie zasługuje, zaznaczający się także w całej książce bardzo osobisty ton wypowiedzi, który podnosi temperaturę tekstu i czyni z książki rodzaj wyznania, a nie tylko chłodnego spojrzenia na opisywane zjawiska.

Antoni Smuszkiewicz

Książka Parowskiego, mimo że wyraźnie tego nie określono, odnosi się właściwie do jednego dziesięciolecia – 1977-1987. To jest, moim zdaniem, ów tytułowy „czas fantastyki”, w którym zaszło całkowite przeformułowanie celów i konwencji polskiej science fiction. Te dwie daty wyznaczają właściwie narodziny nowej literatury. Parowski starannie wylicza antenatów i procesy społeczne i polityczne, które do tego doprowadziły. Cały zbiór ma właściwie charakter krytycznej summy i kroniki zarazem, drobiazgowo notującej wszystkie ważniejsze zdarzenia i książki zaistniałe w tamtym czasie.

Jacek Inglot

Stacja kontroli chaosu pomyślana jest w formie tryptyku: przedstawia figury zaludniające utwory fantastyczne, zjawiska i nurty literackie, wypowiedzi znanych autorów na temat gatunku i własnej twórczości. Dominika Oramus systematyzuje i porządkuje zagadnienia, pisze jasno i przejrzyście,

Kolejna książka w serii Krytycy o fantastyce. Zawiera felietony z łamów Politechnika, Tygodnika Uniwersyteckiego, Cogito, Reakcji, Warszawiaka, Spotkań. Dotyczą literatury, filmu, zjawisk kulturowych i tego, jak fantaści funkcjonują w kulturze.

Tom zawiera także kilka fantastycznych shortów.